Τσέχωφ, τραγωδός ή κωμωδός;
Ο Τσέχωφ βλέποντας την πρώτη παράσταση του Βυσιννόκηπου (την σκηνοθέτησε ο Στανισλάφσκι) απογοητεύτηκε διότι αυτή είχε μια τραγική αντίληψη, ενώ ο ίδιος έιχε βαφτίσει το έργο του κωμωδία. Οι περισσότερες παραστάσεις που επακολούθησαν διάβασαν το έργο σκανδαλωδώς σαν τραγωδία.
Η θεατρική ομάδα Λιβαδειάς, άκουσα, κάνει μια απόπειρα σκηνοθετικής προσέγγισης του έργου πάνω στην οδηγία του Τσέχωφ, δηλαδή παίρνουν στα σοβαρά τον δημιουργό. Αυτό σημαίνει ότι οι άλλοι σκηνοθέτες δεν τον πήραν στα σοβαρά; Ποια αντίφαση κάνει αυτούς που ορκίζονται στην εμβρίθεια και την διορατικότητα του δημιουργού μια άλλη στιγμή να τον αντιμετωπίζουν σαν παιδί γεμάτο καπρίτσια;
Ο χαρακτηρισμός του έργου από τον Τσέχωφ υποκρύπτει μόνο μια προβοκατόρική και χαλαρή διάθεση όταν το κύριο έργο της συγγραφής είχε τελειώσει; Μπορεί αυτό να αληθεύει ως ένα βαθμό. Μπορεί πάλι μέσα στο δημιουργικό παιχνίδι της ζωής να παρερμηνεύουμε τους άλλους (τους σκαπανείς) προκειμένου να αφουγκραστούμε τη δική μας φωνή που λόγω ανωριμότητάς έχει ανάγκη να στηριχθεί πάνω σε μια άλλη πιο έγκυρη προσωπικότητα.
Κάποιοι δημιουργοί θα χαίρονται όταν βλέπουν την ποικίλη προσέγγιση των έργων τους, έδωσαν ένα παιχνίδι στους ανθρώπους για να παίζουν! Ίσως κάποιοι άλλοι πιο δύσθυμοι να εξαπολύσουν τους κεραυνούς τους όταν αντιληφθούν την ύβρη των θνητών, είναι θέμα προσωπικής πίστης πάνω στον προορισμό της τέχνης, για το ρόλο που έχει δηλαδή στη ζωή. Όλα αυτά ως ένα σημείο είναι αντανακλάσεις της πολυπλοκότητας των ανθρώπινων σχέσεων που μυρίζουν μπαρούτι και παρεξήγηση.
Όταν όμως η αυθεντία του δημιουργού αμφισβητείται εξαιτίας εμπορικών επιδιώξεων ή στενόμυαλων προσωπικών φιλοδοξιών τότε πρέπει να υποστηρίξουμε σθεναρά τα δικαίωματα του δημιουργού, πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά το παράπονο του Τσέχωφ και του κάθε άλλου δημιουργού για την τύχη του πνευματικού τους παιδιού, πρέπει να τους αναγνωρίσουμε σε τελική ανάλυση τα δικαιώματα της πατρότητας και της μητρότητας.
30/1/2010