Xιώτης
σε νεαρή ηλικία
ΚΩΜΩΔΙΑ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
ΤΑ ΠΡOΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:
ΧΙΩΤΗΣ (σε νεαρή ηλικία)
Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ του Χιώτη (στη μουσική) (Νίκος Μάγκας)
ΘΑΝΑΣΗΣ (μουσικός)
ΤΖΩΝΗΣ
ΚΟΡΙΤΣΙ 1 (στην 1η πράξη: απλά ΚΟΡΙΤΣΙ)
ΘΟΔΩΡΗΣ παρέα του Χιώτη
ΣΟΦΙΑ
‘‘ΠΑΠΠΟΥΣ’’
ΝΕΟΙ και ΝΕΕΣ (παρέα του Χιώτη)
ΓΚΑΡΣΟΝΙ (Μελέτης)
ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ
ΦΛΩΡΑ
ΜΠΕΤΤΥ
Θαμώνες και επίσκέπτες στην ταβέρνα που παίζει ο Χιώτης
Ένας ΚΥΡΙΟΣ
(Θεατρικό. Πρώτο μέρος μιας ανολοκλήρωτης τριλογίας – 2005)
Τα πάθη και η δύναμη της νεότητας, η χαρά της ζωής: φύτρες δημιουργίας. Ο Χιώτης συναντά τον Μότσαρτ. Η εκπαίδευση θεραπαινίδα ή καταστολέας της ορμής των νέων;... Ντοστογιέφσκι: ανάμεσα σε δυο νέους με φλογερή καρδιά και δυνατό μυαλό προτιμώ τον πρώτο γιατί με τα χρόνια θα αποκτήσει το μυαλό. Στα επόμενα μέρη της τριλογίας δοκιμασίες εκ νέου για τον άνθρωπο, η ζωή μαθαίνεται απ’ τη ζωή…
Σημείωση: Τα πρόσωπα του έργου και οι σχέσεις που τα διέπουν είναι επινοήματα του συγγραφέα. Ακόμα κι όταν έχουν μια στοιχειώδη σχέση με την πραγματικότητα αυτή δεν λειτουργεί δεσμευτικά για τη μυθοπλασία του έργου. Ο συγγραφέας δεσμεύεται από την φαντασία του γιατί ο σκοπός του είναι να τέρψει επωφελώς- όχι να διεξάγει ιστορική έρευνα. Γι` αυτό και ο συγγραφέας επιθυμεί μάλλον να κριθεί γύρω από την αληθοφάνεια των παρουσιαζόμενων καταστάσεων και όχι από την ιστορική τους ακρίβεια. Τα εξιστορούμενα αλλιώς θα λέγαμε ότι ‘‘θα μπορούσαν να έχουν συμβεί’’ και όχι ότι έχουν συντελεσθεί όπως παρουσιάζονται- και λειτουργούν συνεπώς ‘‘ενδεικτικά’’ της υπαρκτής πραγματικότητας.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ:
1Η ΠΡΑΞΗ
(Δωμάτιο που παραδίδει μουσικά μαθήματα ο δάσκαλος Νίκος Μάγκας. Ειν` κοντά στα σαράντα. Παντού παραδοσιακά όργανα: ένα λαούτο, ένα ούτι, δυο μπουζούκια, μια κιθάρα μέσα στη θήκη της. Σ` έναν τοίχο μια δισκοθήκη με δίσκους βινυλίου. Στους άλλους τοίχους πάγκοι και ράφια με βιβλία, παρτιτούρες και λοιπό χαρτομάνι. Στο κέντρο του δωματίου ένα μικρό τραπέζι με τετράδια κι έναν μετρονόμο. Γύρω από το τραπέζι σε διάφορες θέσεις βρίσκονται καρέκλες. Δεξιά, όπως βλέπει το κοινό, ένα παραβάν που κρύβει μια μικρή κουζίνα. Αριστερά, δυο- τρία σκαλοπάτια ψηλότερα από την υπόλοιπη σκηνή, ένα πλατύσκαλο που αποτελεί την είσοδο του δωματίου. Αυτή χωρίζεται από τον δρόμο που περνά εξωτερικά με ένα πλατύ τζαμωτό. Το τμήμα αυτό του δρόμου που φαίνεται από το τζαμωτό: στο ίδιο επίπεδο με το πλατύσκαλο. Από το τζαμωτό πέφτει μέσα στο δωμάτιο άπλετο φως. Μπαίνει ο Χιώτης με βάδισμα ανάλαφρο κρατώντας το μπουζούκι στη θήκη του. Ο δάσκαλος στρέφει το βλέμμα του προς αυτόν σαν να τον περίμενε).
ΧΙΩΤΗΣ (εύθυμα) Καλημέρα, καλημέρα, πόσα έχω να σας πω δάσκαλε!... Πήγαμε χθες στο κουτούκι του Τρελαντώνη και το τι έγινε δεν περιγράφεται. Ήταν στην παρέα μας ένας με ακορντεόν… Καταφέραμε και τους ξεσηκώσαμε όλους! Ηρεμούσαν τα πνεύματα και μετά πάλι απ` την αρχή- σαν γενναίοι που ρίχνονταν στη μάχη! (Ο δάσκαλος απορροφημένος πάνω από κάτι χαρτιά δεν του δίνει σημασία. Ίσως και να βαριέται ν` απαντήσει στις σαχλαμάρες του. Ο Χιώτης συνεχίζει) Θέλετε όμως να σας πω το πιο παράξενο; Μέσα σ` αυτόν τον ορυμαγδό- εμένα είχε κολλήσει το μυαλό μου σ` έναν σκοπό σαν να τον άκουγα χωριστά απ` οτιδήποτε άλλο. Φαίνεται θυμήθηκα κάτι απ` τα παλιά… Τους λέω: σταθείτε! Αυτοί δεν μου έκαναν τη χάρη, εντωμεταξύ, με πιλάτευε ο σκοπός αυτός. Τους λέω: θα σας παίξω κάτι καινούριο- όμως το ξανασκέφτηκα- τι πάω να κάνω; Αλλά από την άλλη: δε βαριέσαι- αν τα βρω σκούρα, αυτοσχεδιάζω. Μα τον θεό! Έπαιξα αυτήν την ίδια μελωδία που είχα στο μυαλό δάσκαλε! (Εκείνος ανασηκώνει το κεφάλι του) Απόψε της έβαλα και λόγια…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Όσο δε διορθώνεις τον ήχο σου- στο `χω ξαναπεί- κάνεις μια τρύπα στο νερό!
ΧΙΩΤΗΣ Ακούστε, σας παρακαλώ! τα ντιμινουέντα που μου δείξατε τις προάλλες, σ` αυτό το τραγούδι: το χθεσινό, πόσο μονότονο θα ακουγόταν χωρίς-… να! (παίζει ένα τραγούδι που έχει γράψει ο ίδιος, το ‘‘μπουζουκάκι’’ χωρίς να χρησιμοποιήσει ντιμινουέντα στην εισαγωγή) Ενώ τώρα, αν παίξουμε-… δέστε! (το παίζει με ντιμινουέντα αυτή τη φορά) Είδατε, σαν να `ναι άλλο… Μα ταιριάζουνε παντού σας λέω! Αχ, πόσα πράγματα μαθαίνω από `σας δάσκαλε- (Σίγουρος ότι ο δάσκαλός του ευχαριστήθηκε).
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Στο μυαλό σου μόνο ταιριάζουνε!
ΧΙΩΤΗΣ Δηλαδή, δεν σας αρέσει;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Έχει καμιά σημασία;
ΧΙΩΤΗΣ Να σας τραγουδήσω και τα λόγια;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Σου έχω πει για το ύφος χίλιες φορές! Όλα αυτά τα καμώματα κι οι δεξιοτεχνίες- Δεν αντέχω τη φλυαρία σου στο παίξιμο- Οι νότες πρέπει να `ναι μετρημένες-… πλατιές…
ΧΙΩΤΗΣ Σαν να λέμε ένας διαφορετικός τρόπος… Πως ερωτευόμαστε μια διαφορετική γυναίκα… Εγώ όμως είμαι ερωτευμένος δάσκαλε με τη δική σας!
ΔΑΣΚΑΛΟΣ (ενοχλημένος) Τι; Μου φαίνεται πως παραπήρες αέρα!
ΧΙΩΤΗΣ Εννοώ τη μουσική όπως μου τη διδάσκετε δάσκαλε! Είδατε πως το έπαιξα διαφορετικά στην αρχή;…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Δεν υπάρχει κανένα διαφορετικά!
ΧΙΩΤΗΣ Τότε… ε; (Υπαναχωρεί) Με λιγότερες… Το όργανο τα φταίει… που με παρασέρνει…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Αν η δεξιοτεχνία δεν υποτάσσεται στο τελετουργικό της μουσικής είναι μια ανοησία! Προχώρει-… Στο μαθημά σου!
ΧΙΩΤΗΣ Όλα τα `χω μελετήσει- …γιατί να μη σας πω τι ώρα γλίτωσα χθες απ` τα χέρια τους… Όμως, είμαι λιοντάρι!...
(Ο δάσκαλος του υποδεικνύει να ξεκινήσει. Ο Χιώτης ετοιμάζεται να παίξει. Φαίνεται σίγουρος για ότι θα επιχειρήσει).
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Η θέση του σώματός σου-
ΧΙΩΤΗΣ Αχ, ναι… (Ρουφάει το στομάχι του, ευθυγραμμίζει τη ράχη του).
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Και πάψε καμιάν ώρα να στριφογυρίζεις σαν τη σβούρα! (Ο Χιώτης παίζει μια άσκηση χρωματικών κλιμάκων. Ο δάσκαλος του κάνει νόημα να σταματήσει) Όχι έτσι!...
ΧΙΩΤΗΣ (Απορώντας) Ε;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Μήπως έχεις αντίθετη άποψη; Θα το ανακαλύψεις όταν έρθει η ώρα, μόνος, το λάθος σου!
ΧΙΩΤΗΣ Δεν βγήκε…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Δεν έχεις μάθει ν` ακούς τον εαυτό σου! Γι` αυτό!
ΧΙΩΤΗΣ Ίσως είμαι λίγο κουρασμένος από χθες… Όμως πριν πάω χθες στο μαγαζί ήμουν σίγουρος ότι έπαιζα την άσκηση σωστά… Είχα μια διαβολεμένη όρεξη!...
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Αυτό που πρέπει να κάνεις όταν παίζεις είναι να ‘‘σκέφτεσαι’’ πρώτα! Θα ηχογραφείς από `δω και στο εξής κάθετί που παίζεις και θα τ` ακούς νότα- νότα… Δεν το ξέρεις ότι ως και ο ήχος ακούγεται διαφορετικός όταν περνά μέσα απ` το σώμα σου;
ΧΙΩΤΗΣ Αλήθεια;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Ναι!... Τι άλλο είχαμε;
ΧΙΩΤΗΣ Τα ντιμινουέντα-
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Πάμε-…
(Ο Χιώτης παίζει κάποιες βασικές ασκήσεις πάνω στα ντιμινουέντα. Προσθέτει, όμως, σε λίγο και κάποιες δικές του ιδέες. Εξηγεί την ίδια ώρα).
ΧΙΩΤΗΣ Αν μπω στη λα χορδή… το κατέβασμα, έτσι… (Ο δάσκαλος παρακολουθεί με προσοχή. Από κάποια στιγμή και πέρα μπερδεύεται θαρρείς. Του ζητά να ξαναπαίξει την εφαρμογή επειδή θέλει κάτι να ελέγξει. Παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο Χιώτης έχει πάρει φόρα) Κάθε τέσσερα ημιτόνια παίζω ένα ντιμινουέντο… Θαρρώ είμαι λίγο καλύτερος δάσκαλε εδώ.
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Τα είχαμε αυτά;
ΧΙΩΤΗΣ Τις βασικές θέσεις. Τις εφαρμογές τις σκέφτηκα από μόνος μου… σκέφτηκα πως είναι επόμενο- Όπως στο βιβλίο…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Ποιο;
ΧΙΩΤΗΣ Το βιβλίο των ασκήσεων.
ΔΑΣΚΑΛΟΣ (Αντιδρώντας) Που `ν `το; …………………………………………
(Από την 1η ΠΡΑΞΗ)……………………………………………………
……………..ΧΙΩΤΗΣ Ω!... Ήξερα πως θα σας αρέσει!
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Όπως θα έπαιζα… Τόσο καιρό, δεν καταλαβαίνω όμως- ήσουν αφηρημένος…
ΧΙΩΤΗΣ Όταν γύρω μου χορεύουν τόσα εντυπωσιακά πράγματα δάσκαλε τι να κάνω;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Και τα τραγούδια σου δείχνουν κάποτε- Σαν να είσαι άλλος…
ΧΙΩΤΗΣ (Σαν να χαίρεται με κάθε εξήγηση του δασκάλου) Δε βαριέστε! Αρκεί να γίνω τελικά αυτό που είμαι…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Ω, είσαι πραγματικά μεθυσμένος μου φαίνεται! Τα βλέπεις όλα σαν ένα παιχνίδι!
ΧΙΩΤΗΣ Απλά δίνω τα δάχτυλά μου σε κάθετί για να μιλήσει δάσκαλε…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Τώρα όμως σαν να έδειξες σοβαρότητα…
ΧΙΩΤΗΣ Ίσως κι αυτή να `ναι ένα παιχνίδι…-
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Παίρνεις τόσο λίγο σοβαρά τον εαυτό σου; Μου φαίνεσαι κάποτε τόσο κουτός κι άλλες πως καταλαβαίνεις τα πάντα!...
XΙΩΤΗΣ Επειδή… σαν να νιώθω… λίγο μεθυσμένος, που είπατε…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Δεν εξηγείται αλλιώς! Εκτός κι αν με κοροϊδεύεις!... Πρέπει να σταματήσει όμως αυτό. Γιατί γελάς; Έχεις ένα ταλέντο Χιώτη και δείχνεσαι συνεχώς κατώτερος του εαυτού σου-… Θαρρώ-… μήπως για να ξεγλιστράς;…
ΧΙΩΤΗΣ Ω, σας είμαι ολότελα αφοσιωμένος…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Όχι… κι αν γελάς πάλι τώρα; Που ξέρω; Σου φαίνεται αστείος αυτός ο τρόπος που έπαιξες;…
ΧΙΩΤΗΣ Γιατί;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ …Έπαιξες τα τραγούδια μου πουθενά αλλού έτσι;
ΧΙΩΤΗΣ Πως αλλιώς;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Το τραγούδι αυτό… είναι ένα θέμα που δεν έχει σχέση… Μόνο εσύ επιμένεις να εμπνέεσαι από ασήμαντες αφορμές όπως από τις γυναίκες που γνώρισες Χιώτη. Όχι εγώ!
ΧΙΩΤΗΣ Δηλαδή;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Αν έχεις να πεις κάτι τότε πες το έξω απ` τα δόντια! Γιατί μου φαίνεται πως είσαι πολύ περισσότερα απ` ότι δείχνεις!
ΧΙΩΤΗΣ Εγώ δυσκολεύομαι μερικές φορές να καταλάβω τους άλλους δάσκαλε… εμένα όλοι με διαβάζουν σαν ανοιχτό γράμμα! …………………………………..
(Από την 2η ΠΡΑΞΗ)……………………
ΤΖΩΝΗΣ Μπράβο! Ένα τραγούδι! (Δίνει στον Χιώτη το τρίχορδο μπουζούκι).
ΟΛΟΙ Μπράβο! Τραγούδι!!! (Σαματάς) Για τον Θοδωρή! Και για την Σοφία!!! …Για το ζεύγος!!!
ΧΙΩΤΗΣ Έγινε!
ΘΟΔΩΡΗΣ Ειν` ερωτικό;
ΣΟΦΙΑ Αλίμονο… έχω και παιδί στην κοιλιά η δύστυχη!…
ΘΟΔΩΡΗΣ Ο έρωτας γυναίκα ζει μόνο όταν καταρρέουν οι συμβατικές υποχρεώσεις… Μα αυτό που φταίει είναι ότι είστε πολύ σίγουρες για τους άντρες σας!…
ΟΛΟΙ Σσσς! Πάψτε επιτέλους!
(Ο Χιώτης παίζει ένα δικό του τραγούδι, το ‘‘φτωχοκάλυβο’’, που το τραγουδά ταυτόχρονα. Αρχίζουν όλοι να γελούν από κάποια αιτία, ανακαλύπτοντας το νόημα των στίχων. Ο Χιώτης το ίδιο).
ΘΟΔΩΡΗΣ Τι θλιβερό κομμάτι είν` αυτό; Ερωτικό είπαμε… (Η Σοφία μόλις καταλαβαίνει το νόημα των στίχων αναπηδά όρθια και με αργές, προσεχτικές κινήσεις χορεύει στον ζεiμπέκικο ρυθμό).
ΘΟΔΩΡΗΣ Σοφία- τι κάνεις;- σοβαρέψου κορίτσι μου! (Σηκώνεται και προσπαθεί να μεταπείσει τη γυναίκα του).
ΣΟΦΙΑ Άφησέ με! (Όλοι ξεραίνονται στα γέλια. Βλέπουμε κι άλλους θαμώνες που χορεύουν ταυτόχρονα, δοσμένοι στον ρυθμό του ζεiμπέκικου).
ΘΟΔΩΡΗΣ Το παιδί μάτια μου.
ΣΟΦΙΑ (Με στόμφο) Άπιστε! Ήξερες πως θα γινώ μητέρα, αλλά `συ-!...
ΘΟΔΩΡΗΣ Βαστήξου ρε Μανώλη! (Στην Σοφία) Κορίτσι μου!- Ντροπή! (Οι άλλοι γελούν χωρίς να κρατιούνται) Ξεμυαλίζεσαι από δαύτους;!
ΣΟΦΙΑ Εσύ ξεμυαλίστηκες! Του παιδιού σου η μητέρα είμαι-…!
ΘΟΔΩΡΗΣ Πες τε της μωρέ, παιδί είναι αυτό- ευαίσθητο- (δείχνει την κοιλιά της Σοφίας) Όχι κοτζάμ μαντράχαλος Μανώλη σαν εσένα!…
ΣΟΦΙΑ Άχου!... δεν αντέχω… θα το ρίξω, μα τον θεό…
ΘΟΔΩΡΗΣ (Ανήσυχος) Σοφάκι μου είσαι καλά; Γιατί μου χαρίζεις τέτοια λαχτάρα; Τι κάνετε μωρέ; Βαλτοί όλοι είστε; Ή μήπως είναι ερωτικό αυτό;… (Όλοι κρατούν την κοιλιά τους απ` τα γέλια).
ΣΟΦΙΑ Δεν αγαπάς κύριε… εμείς είμαστε τα θύματα… θα πάρουμε τα μάτια μας-…
ΘΟΔΩΡΗΣ Ματάκια μου, αφού το ξέρεις πόσο σ` αγαπώ! Όταν μιλώ για έρωτα μην με παρεξηγείς!- Είναι για να σου ανοίξω τα μάτια! Πανάθεμά σε, Μανώλη!
ΓΚΑΡΣΟΝΙ Ε, κύριοι!... Είστε σε σοβαρό μαγαζί! Τι τραγούδια είναι αυτά; (Στον Χιώτη) Μετά τις δώδεκα, παίζω εγώ-… (Ο Χιώτης ξεκινά ένα άλλο τραγούδι του, το ‘‘Μη μου ζαλίζεις το μυαλό’’, που οι πρώτοι του στίχοι είναι: Γιατί στα μάτια με κοιτάς- και κάθε τόσο με ρωτάς;- μη μου ζαλίζεις το μυαλό… Η Σοφία συνεχίζει το καλαμπούρι).
ΘΟΔΩΡΗΣ Ποιο είναι αυτό; Δεν το ξέρω… (Στο γκαρσόνι) Ρε Μελέτη, σε παρακαλώ, πάρε του το όργανο απ` τα χέρια! (Στον Χιώτη) Μανώλη, δώσε του λίγο- ίσως ξέρει κάτι καλύτερο… Κι εσύ κορίτσι μου-…
ΣΟΦΙΑ Άκουσε άντρα… (τραγουδιστά) Μη μου ζαλίζεις το μυαλό!!!
ΘΟΔΩΡΗΣ Τρελαθήκατε; Τι σας έπιασε μωρέ-; (Μόλις ακούσει τον τελευταίο στίχο της στροφής: ‘‘εσένα μόνο αγαπώ’’, αναθαρρεί) Τώρα μάλιστα! Αυτό είναι ερωτικό! (Στην Σοφία) Τ` ακούς; Εσένα μόνο αγαπώ!!! Όλο πως έχω άλληνε μου λες!- Μπράβο Μανώλη, πες τα παλικάρι μου!
ΣΟΦΙΑ Όχι, είσαι ψεύτης!
ΘΟΔΩΡΗΣ Ξέρεις πουλάκι μου πως δεν έχω άλλη. Στ` ορκίζομαι!... (Στρέφεται στον Χιώτη) Αυτό το παιδί… Από τότε που ήρθε στην Θεσσαλονίκη μας ξεσήκωσε όλους! Φυτοζωούσαμε πριν και μας ξύπνησε! Να σε φιλήσω παλικάρι μου!!! (Πηγαίνει και τον φιλά στα δυο μάγουλα).
ΧΙΩΤΗΣ Μαζί σου βγάζω Θοδωρή όλη την τρέλα μου!
ΠΑΠΠΟΥΣ Να `μαστε καλά και να γλεντάμε! Να χαιρόμαστε και να σκεφτόμαστε συνάμα, έτσι, τη ζωή μας!
ΘΟΔΩΡΗΣ (Στον Χιώτη) Μανώλη, κι αν έχεις ανάγκη, να σε φιλοξενήσουμε καμιά φορά σπίτι μας, μη νοιαστείς! Δεν πρόκειται να σ` αφήσουμε να μας το σκάσεις από την πόλη μας τώρα. Και… Τι άλλο ήθελα από `σένα; (Προσπαθεί να θυμηθεί) Α!… Στο λέω… Εσένα είχα στο μυαλό να βαφτίσεις το παιδί. Γιατί αυτό το παιδί θα φέρει νέα πνοή στην πόλη. Έχω σχέδια εγώ-… Ο πνευματικός του πατέρας πρέπει-
ΜΙΑ ΚΟΠΕΛΑ Σοφία, να μας στείλεις πρόσκληση!
ΘΟΔΩΡΗΣ Το κάνω για την πόλη μας πρώτα απ` όλα! Πως το λεν; Μια πολιτιστική προσφορά… Κι ο δήμαρχος θα `ναι παρών!…
……………………………………………………………………….
(Από την 2η ΠΡΑΞΗ)
ΧΙΩΤΗΣ …………………………………………Και το τραγούδι σου, όμως!... Είν` τόσο όμορφο! Η μαγεία της βραδιάς- μπαίνει μέσα σου και σε μαλακώνει… Κι οι γυναίκες το ίδιο… κι αυτές σε μαλακώνουν… Η μουσική σε κάνει ώρες- ώρες, όμως, να θλίβεσαι…
ΦΛΩΡΑ Μα έχεις ύφος γελαστό!... Δεν έχω δει πιο χαρούμενο άνθρωπο από `σένα!
ΧΙΩΤΗΣ Είναι που μέσα στην μουσική νιώθεις τα ‘‘πάντα’’! Σαν να `χεις όλο τον κόσμο δικό σου! Πώς να στο περιγράψω; Σαν μια ελευθερία που γεννά τα πιο όμορφα πράγματα… Μέσα σ` αυτήν την ελευθερία μπορείς να νιώσεις την μουσική! Η μουσική έχει μέσα της τη ζωή! Κι η ζωή έχει μια μουσική όμως… (Απολαμβάνει την διάθεσή του σαν να στριφογυρίζει ένα γλυκό κρασί στον ουρανίσκο του) Αχ, όλα μ` αρέσουν! Γι` αυτό γελώ χωρίς να το θέλω… μερικές φορές γελώ τόσο που σχεδόν πνίγομαι αλήθεια…
ΦΛΩΡΑ Το δικό μου τραγούδι… ήταν θλιμμένο σαν αυτό που ακούσαμε;…
ΧΙΩΤΗΣ Μα τι σημασία έχει; Κι ο πόνος-… κι αυτός μας δίνει χαρά… Μέσα στα ‘‘πάντα’’ δεν ειν`; Θα ήθελα να εξηγήσω στον κόσμο αυτό το αίσθημα της απεραντοσύνης, θα ήθελα να βάλω σ` όλα τα πράγματα την κρυφή τους μουσική και να τους την χαρίσω… Ω, την έχουν τόσο πολύ ανάγκη… Ειδικά οι φτωχοί για να ζήσουν δεν έχουν άλλο από την μουσική!… Μα πρώτα απ` όλα ετούτη είναι για τους περίεργους του κόσμου αυτού, για όσους θέλουν πραγματικά ν` ακούν!…
ΦΛΩΡΑ Όχι! Και για τους δυστυχισμένους! Όσους κρύβουν τα αισθήματά τους… Ωσότου είναι θαμμένοι! Όπως μ` εμένα! Δες… εσύ μ` έκανες χαρούμενη!... Είσαι σαν ένα παιδί Μανώλη που ζει όλα τα συναισθήματά του σε μια στιγμή!
ΧΙΩΤΗΣ (Με νόημα) Αν θέλω, όμως… μπορώ να γίνω και άντρας!
ΦΛΩΡΑ Όχι! Μη αυτό! Γιατί- Οι μεγάλοι ευθύνονται- θέλουν να σε σκλαβώνουν συνέχεια…
ΧΙΩΤΗΣ Αλήθεια… είναι κουραστικοί…
ΦΛΩΡΑ Σε βασανίζουν!… Θέλουν οπωσδήποτε να ξεχάσεις για πάντα ποιος είσαι-
ΧΙΩΤΗΣ Όμως εγώ δεν αλλάζω τόσο εύκολα.
ΦΛΩΡΑ Και γιατί ν` αλλάζουμε τους άλλους; Φταίμε κι εμείς… όμως- που αφηνόμαστε… Άκουσε τώρα ένα όνειρο- Είσαι με μια παρέα σοβαρών ανθρώπων… σ` ένα ταβερνάκι, και όλοι να συζητούν μεταξύ τους τα πιο σοβαρά πράγματα, πράγματα με κάποιο τρομαχτικό ενδιαφέρον, εσύ να μην μπορείς να πεις τίποτα για όλα αυτά… Να μην βρίσκεις λόγια, να σου φαίνονται όλα ξένα, να κάθεσαι μόνο και να τους ακούς στρέφοντας το κεφάλι σου πότε προς τον έναν- και πότε προς τον άλλον… Εκείνοι να μην ασχολούνται μαζί σου- Να σ` έχει πιάσει μια υπερένταση, να χτυπάς συνέχεια το πόδι σου κάτω και να θαρρείς πως αν ανοίξεις το στόμα σου η φωνή σου θα βγει αλλαγμένη… Αλήθεια!... Τους μεγάλους, αν είσαι ένα παιδί, πάντα τους βλέπεις σαν γίγαντες, κανένας ποτέ δεν σου δίνει την παραμικρή σημασία- θέλεις τόσο πολύ να μάθεις γιατί χαίρονται κι αυτοί δεν σου εξηγούν…
ΧΙΩΤΗΣ Το έχεις νιώσει; Απίστευτο. Σαν να μην έχεις πρόσωπο- και φωνή… σαν να μην νιώθεις τα πράγματα όταν τα αγγίζεις… Σαν να μην είσαι εσύ!-
ΦΛΩΡΑ Ναι…
ΧΙΩΤΗΣ Αλλά (την κοιτάζει επίμονα) ύστερα από λίγο ήρθε ένα άλλο παιδί για να παίξετε… βρήκατε ένα παιχνίδι, καθίσατε να συζητήσετε σ` ένα ταβερνάκι, σαν να είστε εσείς τώρα οι κάτοχοι όλων των μυστικών… Και τότε το αίμα ήρθε ξανά στο πρόσωπό σου, του μιλούσες και η φωνή σου ακουγότανε κανονικά…
ΦΛΩΡΑ Ναι! Όμορφα!... Όπως με `σένα!... Νιώθω απ` την αρχή, ότι δεν με κρατάς εσύ μακριά σου!…
ΧΙΩΤΗΣ Τότε- έρχεσαι να παίξουμε; (Με ανάλαφρη διάθεση) Δεν υπάρχει πιο όμορφο πράγμα, σε διαβεβαιώνω, απ` το να ανακαλύπτεις τα μυστικά των άλλων...
ΦΛΩΡΑ Εσύ μόνο τα κάνεις όμορφα!
ΧΙΩΤΗΣ Λοιπόν, έχεις δει παιδιά να παίζουν; Διαθέτουν τόση φαντασία!… Παίζουν τους γιατρούς-… άλλοτε τους δασκάλους-
ΦΛΩΡΑ Τι θα παίξουμε εμείς;
ΧΙΩΤΗΣ Εμείς; Δυο παιδιά… που νιώθουν ξαφνικά το ένα για το άλλο-
ΦΛΩΡΑ Ναι, ναι! Πόσο μ` αρέσει που είμαστε δυο παιδιά που αποκαλυφθήκαμε αμέσως… Δεν είναι όλοι έτσι-… Άλλοι-
ΧΙΩΤΗΣ Ας μην μιλάμε για τους άλλους! Δεν φταίμε σε τελική ανάλυση που είναι φτιαγμένοι έτσι!
ΦΛΩΡΑ Μπορούμε να το κάνουμε όμως; Οι μεγάλοι λένε ότι αυτοί τα ξέρουν όλα!...
ΧΙΩΤΗΣ Τον πολύ έναν ρόλο παίζουν και θαρρούν!- σιγά το πράμα! Τα παιδιά μπορούν να παίξουν σχεδόν τα πάντα!...
ΦΛΩΡΑ Στα ψεύτικα…
ΧΙΩΤΗΣ Όχι! Κι η φαντασία είναι αληθινή! Σαν τη μουσική… Μιλάει για τόσες φανταστικές ιστορίες, για τόσα αισθήματα… Ο κόσμος θα ήταν ανυπόφορα βαρετός αν δεν υπήρχαν τα παιδιά για να δημιουργούν συνέχεια μικρά θαύματα, εάν οι καλλιτέχνες με την φαντασία τους δεν άλλαζαν τον κόσμο-
ΦΛΩΡΑ Θέλω να μάθω όλα τα χαρούμενα μυστικά σου!
ΧΙΩΤΗΣ Δεν είναι μυστικό ότι παίζουμε αυτή τη στιγμή… κι ότι γράφουμε τη μουσική μας…
ΦΛΩΡΑ Μα η μουσική δεν είναι τα ‘‘πάντα’’ που έλεγες πριν; Τώρα έγινε ένα ταβερνάκι στο οποίο μιλάς μ` ένα κορίτσι; Αχ, Μανώλη, όλο αλλάζεις ιδέες…
ΧΙΩΤΗΣ Κι αυτό μες στα ‘‘πάντα’’ ειν`! Δε μπορείς να ορίσεις τα ‘‘πάντα’’… είτε λιγότερα είτε περισσότερα ειν` το ίδιο! Κι εμένα μ` αρέσει να παίζω πότε τον έναν ρόλο και πότε τον άλλον, να γίνομαι σαν τους ανθρώπους για τους οποίους λεν τα διάφορα τραγούδια.
ΦΛΩΡΑ Τότε ποιο τραγούδι είναι για `σένα;
ΧΙΩΤΗΣ Για `μένα;… (σκέπτεται) …Όλα!...
ΦΛΩΡΑ Κι αν τώρα παίζεις πάλι έναν απ` αυτούς τους ρόλους; Που ξέρω ότι δεν με κοροiδεύεις εσύ;
ΧΙΩΤΗΣ Μα που το βρίσκεις το κακό; Νομίζεις πως εγώ-;
ΦΛΩΡΑ Αχ Μανώλη, παίζεις τόσο σοβαρά!... Όπως τα παιδιά, που είναι τόσο αφοσιωμένα όταν παίζουν μεταξύ τους!
ΧΙΩΤΗΣ Μπα! Απλά θέλω να `μαι χαρούμενος για να μην χάνω την όρεξή μου για τόσα όμορφα πράγματα… όπως, ένα απ` αυτά, είσαι εσύ- για να μπορώ να παίζω μαζί σου- Τότε είμαι καλός όπως είπες… και τότε μόνο αγαπώ πραγματικά τους ανθρώπους…
ΦΛΩΡΑ Έτσι πρέπει… πρέπει ν` αγαπάμε πρώτα τον εαυτό μας… αλλιώς ίσως να έλεγες ότι μ` αγαπάς και στην πραγματικότητα να με μισούσες…
ΧΙΩΤΗΣ Αν δεν είμαι ελεύθερος πολύ φοβάμαι πως θα περιφρονούσα τους ανθρώπους…
ΦΛΩΡΑ Αυτό ποτέ δεν θα συμβεί!… Γιατί είσαι όλος επιθυμία! Σε κάνει συνέχεια να θέλεις τα πάντα!... Όχι μόνο νιώθεις, αλλά επιθυμείς κιόλας Μανώλη! Αυτός είσαι! Είσαι περισσότερο άντρας απ` ότι φαντάζεσαι…
ΧΙΩΤΗΣ Προτιμώ να κάνω περισσότερο πράγματα που μ` αρέσουν… Βλέπω με μισό μάτι τις υπέρμετρες φιλοδοξίες.
ΦΛΩΡΑ Πως;! Θα ξαναγίνεις παιδί τώρα;
ΧΙΩΤΗΣ Γιατί το λες;- Μεγάλωσε αυτό το παιδί; Εσύ με είχες μαλακώσει όμως νωρίτερα… Τώρα έγινα άντρας λοιπόν, μεγάλος;! Κι εσύ θα μου πεις πως άρχισες να νιώθεις σαν να σ` έχω αγκαλιάσει…
ΦΛΩΡΑ Βάζεις απαλά τα δάχτυλά σου και τις σκέψεις σου μέσα μου…
ΧΙΩΤΗΣ Αν θέλω, μπορώ να σε γητέψω!
ΦΛΩΡΑ Δεν είναι άσχημο… μ` αρέσει να το νιώθω αυτό από `σένα…
ΧΙΩΤΗΣ Είναι κι αυτό μες στα ‘‘πάντα’’!… Έγινες κι εσύ τώρα ένα μικρό παιδί…
ΦΛΩΡΑ Κι εσύ σκλήρυνες! Όλα αλλάζουν- έτσι δεν είναι; τίποτα δεν μένει το ίδιο. Πριν λίγο ήμουν δυστυχισμένη- τώρα όμως… Αυτή είναι η ομορφιά της ζωής, ότι κι αυτό άλλαξε.
ΧΙΩΤΗΣ Σαν μαγνητισμός! Δίπλα σε μια πιο ισχυρή θέληση πάντα παίρνεις τα χαρακτηριστικά της…
ΦΛΩΡΑ Μήπως αυτό είναι σημάδι-… ή έρωτας;… Ή απλά είμαι αποφασισμένη κι εγώ να χαρώ;
ΧΙΩΤΗΣ Το τελευταίο; Μμμ…
ΦΛΩΡΑ Δεν είμαι σίγουρη… ξαναβρίσκω όμως τη δύναμή μου! Σαν ένα παιδί που μου στερήσανε τόσο καιρό τα παιχνίδια μου και τώρα βρήκα ξανά ένα- εσένα! Με την καλή έννοια Μανώλη…
ΧΙΩΤΗΣ Στην υγεία μας τότε! Για δυο παιδιά που παίζουν σ` ένα ταβερνάκι!
ΦΛΩΡΑ Και τι άλλο;
ΧΙΩΤΗΣ Τέτοια τώρα… Ω!... τέτοια λόγια… Αν αρχίσω εγώ, ξέρεις- η φαντασία μου δεν σταματά-
ΦΛΩΡΑ Άσε ελεύθερη τη φαντασία σου! Έχεις χέρια εσύ για τόσα λεπτά και βελούδινα πράγματα…
ΧΙΩΤΗΣ Τι εννοείς; Μου φαίνεται πως πας να με μπερδέψεις!
ΦΛΩΡΑ Σκέψου από μόνος-… …………………………………………………….
(Από την 3η ΠΡΑΞΗ) ………………………………………………………..
ΧΙΩΤΗΣ Μα ο Καζαντζίδης δεν ακούει τέτοια- …του άρεσαν τα τραγούδια μου δάσκαλε… είπε πως έπαιξα σωστά…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Έτσι;… (Ειρωνικά) Άκουσον!-… Το χειρότερο είναι πως θέλετε όλοι να σας μοιάσουν για ν` αποδείξετε πως δεν υπάρχει απ` την ξεδιαντροπιά τίποτ` άλλο! Όταν όλοι κυλιστούν στον βούρκο τότε δεν θα υπάρχει κανείς να υπερασπιστεί ο,τιδήποτε αγνό… Γιατί δεν φανερώνονται με το πραγματικό τους πρόσωπο απ` την αρχή; Tους εμποδίζει βλέπεις ο κοσμάκης! Αν είχαν την ευκαιρία όμως- Ξέρεις τι σκέφτονται;- πώς να κερδίσουν πάση θυσία ακόμη μια γυναίκα! Πουλάν και τον φίλο τους γι` αυτό! Κι εσύ! Το μόνο που θες, να ρίχνεσαι στις απολαύσεις σαν ζώο! Είσαι ανυποψίαστος Χιώτη, δεν έχεις ευθύνη για τις συμφορές που προκαλείς στον εαυτό σου, γιατί υπακούς στη φύση σου μόνο! Όμως μπορεί να `ναι κι αλλιώς… Ε… Ανάθεμα- τι νόμισες;- πως θα ανέχομαι εγώ συνέχεια να παίζεις σ` αυτά τα μαγαζιά τα φτηνά ερωτοτράγουδά σου κι ύστερα να λένε πως σου τα μαθαίνω εγώ; Ο μαθητής του Μάγκα ένας ‘‘σκύλος’’; Ή μήπως νομίζεις πως μπορείς να γυρνάς παντού, να σε βλέπουν όλοι να την πέφτεις σ` όποια γυναίκα βρεις μπροστά σου και μετά να γελούν μαζί μου; Η χειρότερη ξεδιαντροπιά! Να πάψεις από `δω και πέρα να λες ότι είσαι μαθητής μου! Πες σ` όλους ότι τα ξέρεις από μόνος…
ΧΙΩΤΗΣ Μα επειδή έπαιξα δυο τραγουδάκια μαζί του-;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Θες να μάθεις το γιατί; Γιατί κάποιος σ` ένα κουτούκι πριν τέσσερις μέρες με ντρόπιασε!… Όχι, όχι, αυτό δεν θα το πω ακόμα… Κάτι άλλο… Σ` ένα μαγαζί- σαν αυτά που συχνάζουν οι φίλοι σου- αυτοί που δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για τη γνώμη του κόσμου- Τι έγινε; αφού μέθυσαν όλοι τους φριχτά, ως την χυδαιότητα βγήκαν έξω από το μαγαζί- για να κάνουν το κέφι τους- τι σκαρφίστηκαν;- κατέβασαν όλοι τα παντελόνια τους και έδειχναν στους περαστικούς- ξημέρωμα- όπως αυτοί πηγαίνανε στις δουλειές τους- ντρέπομαι…- έδειχναν προκλητικά αυτοί- τ` αχαμνά τους! Θα ένιωσαν σαν θεοί που επιδίδονται ελεύθερα σε κάθε λογής όργια… Πήγε η αστυνομία και τους μάζεψε…
ΧΙΩΤΗΣ Σοβαρά; Πω, πω…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κι εσύ το ίδιο θα `κανες;
ΧΙΩΤΗΣ Όχι…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Όμως εγώ γιατί νομίζω- (Συντετριμμένος) Σαν να σε βλέπω- …Ο Διόνυσος! Ο Μέγας Ερωτικός! Για να με ντροπιάσεις τα έκανες όλα αυτά Χιώτη; Δεν θέλω να το συλλογίζομαι! Ήταν λάθος! γιατί έχω μια υπόληψη, όλοι με σέβονται σ` αυτήν την πόλη κι αν θέλω σου τις κόβω τις κακές συνήθειες! Δεν ήρθες εδώ για να μας επιδείξεις τα όποια ταλέντα σου, για να γίνεις άνθρωπος ήρθες! Ούτε για να μας πεις αν νιώθεις μέγας εραστής ή αν μπορείς να γράφεις τα καλύτερα ερωτικά τραγουδάκια… Αν θες αυτό να φύγεις- να πας να ζήσεις σε μια-…
ΧΙΩΤΗΣ Δάσκαλε δεν πήγα μαζί τους σ` ένα τέτοιο μαγαζί, ούτε έχω πάει ποτέ… Κι ο Καζαντζίδης το εκτίμησε που δεν ακολούθησα… Είχα δουλειά να κάνω την επόμενη μέρα έτσι κι αλλιώς…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Πάλι για δουλειές; Λες κι είσαι καμωμένος εσύ για δουλειά καλλιτεχνική!… Εσύ δεν αλλάζεις κι αν κάποιος σε θελήσει για τέτοια, θα καταλάβει αμέσως πόσο επιπόλαιος είσαι και θα το μετανιώσει! Είναι η φύση σου έτσι!… ……………………….
(Από την 3η ΠΡΑΞΗ)…………………………….
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Ας μην μπορώ να γράψω τραγούδια σαν κάποιους άλλους έλεγα- τα έβλεπα όμως όλα να φωτίζονται μ` ένα διαφορετικό φως- ακόμα και να βασανίζομαι μπορούσα από τα φριχτότερα μαρτύρια κι απ` το πρόσωπό μου να μην σβήνει ένα ασυνήθιστο, πικρό χαμόγελο…
ΧΙΩΤΗΣ Κρίμα! Αν ήξερα-…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Ω, σκέφτεσαι και τα βάσανα των άλλων, έτσι;! Φτάνουν-! Ένα κακομαθημένο αλητάκι είσαι! Να γελάς μόνο με τους άλλους ξέρεις- με την τέχνη! Χωρίς ν` αποκτάς ούτε μια γρατζουνιά… Για να δείξεις σ` εμάς πως αν δεν σ` έχει αγγίξει με τη χάρη του ο θεός, θα `σαι πάντα ένα σκουλήκι που σέρνεται καταγής… Τι κι αν άλλοι τρέφουν μεγαλύτερο σεβασμό για την τέχνη, αν την αγγίζουν με φοβισμένα και ευλαβικά δάχτυλα; Πέφτει στα δικά σου πόδια αυτή σαν ερωτευμένη σκλάβα! Τους την παίρνεις όπως και κάθε άλλη! Κι αν είσαι ακόλαστος αυτό δεν έχει σημασία… εσύ χαίρεσαι το κορμί της όποτε θελήσεις- την παρατάς ύστερα εξαθλιωμένη για να βρεις ένα άλλο παιχνίδι! Ενώ εγώ τρέχω ξοπίσω της παρακαλώντας την… τι αδικία!!! Εγώ που της ορκίστηκα αιώνια αγάπη να μοιάζω στα μάτια της σαν ακόλαστος, να με περιφρονεί ενώ εσένα όλο να σου συγχωρεί τις φριχτές προσβολές που τις κάνεις!…
ΧΙΩΤΗΣ Δάσκαλε…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Κι εκείνη!- Η αχάριστη! Να προτιμά-… ένα ρέμπελο παιδί!… Ας έπαιρνε τον δρόμο απ` την αρχή τότε ! Κι εσύ! Όλοι σας! Όμως, σαν μεθύσετε όλοι ξεχνάτε ποιοι πραγματικά είστε, θέλετε να ζήσετε σαν κάποιοι άλλοι… Όπως οι φίλοι σου, για να ζήσουν τις μεγάλες συγκινήσεις τραγουδούν τα τραγουδάκια σου, τους σέρνεις στον ξέφρενο χορό κι εκεί γοητευμένοι σου χαρίζουν τη ψυχή τους! Για να νιώσουν πως γλίτωσαν απ` αυτή την χαμοζωή, για να νιώσουν σαν θεοί, μεθούν, αφηνιάζουν, προδίδουν τις γυναίκες τους και- ναι- Για τον ίδιο λόγο αφηνόμαστε στον κάθε αγύρτη, στον κάθε διαφθορέα που τσαλαπατά την υπόληψή μας την ώρα που άλλοι έχουν αφιερώσει τη ζωή τους για μας! Δεν είναι δικός σου τρόπος θα μου πεις! Μα εσύ-… τι σχέση έχεις Χιώτη με το καλό; Νομίζεις ότι αυτό της έκανες επειδή την έφερες στην κατάσταση που βρισκόταν; Την είχα κάνει άνθρωπο- Δεν περίμενα βέβαια να καταλάβαινε, δεν περίμενα να αναγνώριζε εύκολα την ευεργεσία μου- όλοι οι άνθρωποι ποθούμε νέα πλούτη… -Κι αυτηνής δεν της έφταναν όσα της χάριζα! Τον τελευταίο χρόνο- τι άρχισε να μου λέει;- Ξέρεις; Φυσικά! Εγώ δεν ήξερα- κάτι άπιαστα πράγματα, αφύσικα- της φαντασίας της! Πράγματα που υποτίθεται δεν είχε χαρεί και χωρίς αυτά θα ήταν καταδικασμένη... Πως το-…; Κάτι για αγάπη!… Δεν ήξερε ακριβώς… Μα αυτό που σίγουρα μπορούσε να πει ήταν πως η ζωή μου είχε γίνει τέτοια που είχα απομακρυνθεί απ` τις ανάγκες των άλλων… Το κακό ήταν πως κι εγώ δεν ήξερα για να αντιδράσω σ` αυτό το ψεύδος. Κι ενώ έπρεπε να τα είχε σκεφτεί από πριν όλα αυτά αφού αυτή δέχτηκε να μπει σε μια ξένη ζωή, στην ζωή μου- όπως κι εσύ! εσύ που έπρεπε να τα είχες σκεφτεί από πριν όλα αυτά- γιατί ο θαυμασμός Χιώτη συνεπάγεται κάποιες υποχρεώσεις- αυτή, αντί να ντρέπομαι εγώ για λόγου της, κατάφερε με τις ιδιοτροπίες της- να με κάνει να ντρέπομαι εγώ στο τέλος για τον εαυτό μου!
ΧΙΩΤΗΣ Δεν θα `πρεπε να νιώθετε έτσι…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Γιατί; Αφού εγώ ήμουν υπεύθυνος! Αφού ο άντρας πάντα είναι υπεύθυνος για την μοίρα της καλής του!... Απ` την αρχή έπρεπε να ξέρω τι σημαίνει αγάπη… Αλλιώς, να ξεχωρίζω τουλάχιστο όλα αυτά που δεν είναι- να τα σκοτώνω σαν ερπετά που έμπαιναν στον κήπο μας ή να βρω μέσα μου τι μπορεί να τρομάζει το αγαθό βλέμμα μιας παιδούλας. Το αποτέλεσμα: άρχισα να βλέπω με καχυποψία τη ζωή μου, να αμφιβάλλω για όλα λες κι αποτελούσαν τις αιτίες για κάθε συμφορά που μας έβρισκε ή σαν να ήταν αυτά οι μεσάζοντες που ζητούσαν να τιμωρηθώ για κάποιες άλλες πιο απόκρυφες αιτίες. Προσπαθούσα με κόπο να κρατήσω την περηφάνιά μου! Ιδίως μπροστά σου! Όμως εσύ ήξερες! Ήξερες τι σαράκι μ` έτρωγε!… Γιατί ένιωθα, μ` όλα αυτά που συνέβαιναν, πως όλα αυτά τα είχες προκαλέσει εσύ- πως εγώ ήμουν ανάξιος για- πως δεν ήμουν ικανός για να- (Κραυγάζοντας) Μα για ποιο πράγμα επιτέλους;!!!
ΧΙΩΤΗΣ Αν ήξερα-
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Πάψε! Λίγο ακόμα, δεν θα πάθω τίποτα να δεις την κατάντια μου. Είχα χιλιάδες ευθύνες εγώ κι όμως ξαφνικά ήμουν έτοιμος να προδώσω όλους αυτούς που περίμεναν να φωτιστούν από `μένα, αυτούς που δεν είχαν άλλη κρυφή ζωή κι ελπίδα, που χάρη στο τραγούδι μόνο ζουν- για να μοιάσω σε κάτι άλλο- σ` εσένα! Ενώ έπρεπε να καταλάβω πως με ξεγελούσατε πίστεψα πως ξεγελούσα εγώ τον εαυτό μου!... Πόσο αχάριστοι… Παλεύουμε για ένα κομμάτι ψωμί κι ύστερα σου το παραδίδουμε για να χορτάσεις εσύ!
ΧΙΩΤΗΣ Δεν κλέβω δάσκαλε το ψωμί κανενός…
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Το μόνο-! ψεύτη!- που `συ κάνεις!-… Τους περιφρονείς! Γελάς με το μεθύσι των άλλων! γιατί το δικό σου ειν` πιο δυνατό! Κι εγώ τους περιφρονώ γιατί χαρίζουν την αγάπη τους στον πρώτο ανάξιο! Τι έχεις κάνει γι` αυτούς;! Εγώ, αγωνίστηκα με πάθος για τη ζωή τους! Τον εαυτό μου πρώτα περιφρονώ γιατί πήγα να κάνω το ίδιο!… ας μην το ξέρουν… δεν έκανα τίποτα για ν` αντισταθώ στην τρέλα αυτή... προτίμησα μια φτηνή δόξα σαν τη δική σου παρά όσα είχα κερδίσει και απολάμβανα με την αξία μου! Έκανα σαν όλους τους ανόητους που ανήκουν στον θίασό σου… Ανόητος λοιπόν- γιατί όχι;- κι εγώ!
ΧΙΩΤΗΣ Μα τι ζηλέψατε από εμένα;
ΔΑΣΚΑΛΟΣ Έπεσα κι εγώ θύμα της γοητείας σου! Μέχρι τώρα δεν είχα τη δύναμη να σε πετάξω έξω… Ήθελα να σε κάνω να τρέξεις ξοπίσω μου… …………………………………………
